Haarlems Dagblad
Geschreven door: Maikel Ineke – NH Media.
Een ludieke en symbolische actie van vrouwenorganisaties in het centrum van Haarlem. Vijf bekende straten in de binnenstad werden vrijdagmiddag hernoemd naar vrouwelijke Haarlemse iconen. De zelfgefabriceerde bordjes bleven in de regen niet goed hangen, maar de boodschap staat als een huis.
Iesje Vermeulen uit Haarlem benadrukt het graag nog eens als ook het vijfde straatnaambordje is onthuld. “Ik kom nog uit de tijd dat je werd ontslagen als je ging trouwen. We moeten niet vergeten wat er afgelopen decennia is veranderd. We hebben als vrouwenbeweging veel bereikt.”
Naar het café gaan, carrière maken in het bedrijfsleven, meedoen aan sportwedstrijden: voor het winkelend publiek dat de groep in het centrum van Haarlem passeert, lijkt het zo vanzelfsprekend. Stilstaan bij de verworvenheden is er niet bij. Simpelweg omdat de meesten niet beter weten. Het is misschien de reden dat de gemiddelde leeftijd van de vrouwen in de stoet rond de 50 ligt.
Barbara van Balen (foto), coördinator van de groep, legt uit: “Het is opvallend hoe weinig straten er naar vrouwen zijn vernoemd. Ik ben het eens op een rijtje gaan zetten. Slechts een op de zeven straten in Haarlem is vernoemd naar een vrouw.”
Tijd voor actie dus. Tegen het eind van de middag verzamelden zo’n 50 vrouwen zich naast de Waag. De Damstraat werd omgedoopt tot Cobi Schreijerstraat. Toepasselijk, want in de Waag begon Schreijer in de jaren 60 De Waagtaverne. Deze ‘levende muziek’-club gaf vermaarde folkartiesten als Simon & Garfunkel en Joan Baez al vroeg een podium in Haarlem.
Het laatste straatnaambordje is misschien wel het meest bijzondere. Susanne Dumionstraat wordt over de Kleine Houtstraat geplakt. 250 jaar geleden woonde Dumion in deze straat. Over haar jonge jaren is weinig bekend, maar zeker is dat zij in 18e eeuw in slavernij naar Noord-Holland is gekomen. Nazaten van Dumion zijn bij de onthulling aanwezig. Zij zetten zich in voor verspreiding van en erkenning voor het levensverhaal van Dumion. Zo is er nog genoeg om voor te strijden.
Daar moet verandering in komen, als het aan de Haarlemse vrouwenorganisaties ligt, die zich hebben verenigd onder de vlag Internationale Vrouwendag 023. Volgende week vrijdag wordt op 8 maart Vrouwendag wereldwijd gevierd en zeker ook in Haarlem. Maar vandaag wordt het thema vrouwenemancipatie alvast in de belangstelling gezet.
1 op 7 straten naar vrouw vernoemd
De vorm die Internationale Vrouwendag 023 heeft gekozen, is ludiek en in het oog springend. Vijf straten in de Haarlemse binnenstad worden eigenhandig hernoemd.
Het eigenhandig gefabriceerde straatnaambordje wordt op het oorspronkelijke bord ‘Damstraat’ geplakt. Nadeel is dat vlak daarvoor een flinke plensbui is gevallen. Het bordje blijft niet plakken. Het blauwe plakkaat wordt dan maar tegen de gevel gezet. Het gaat om de symboliek.
Geëmotioneerd
De vrouwen laten zich niet door het weer uit het veld slaan. Even later is de Jansstraat omgetoverd tot Leny van Schaikstraat. De voormalige Haarlemse zangeres en koorleidster – inmiddels in de 80 – kijkt geëmotioneerd toe hoe de tijdelijk naar haar vernoemde straat wordt onthuld. De Zijlstraat wordt Renske Leijtenstraat genoemd, een eerbetoon aan het voormalig Haarlemse Tweede Kamerlid. De Koningstraat wordt omgetoverd tot Elizabeth Schmitzstraat. Schmitz was van 1985 tot 1994 de eerste vrouwelijke burgemeester in Haarlem. “Hoog tijd voor een tweede”, klinkt het in de groep.
50 procent
Tijdens het vragenuurtje van de Haarlemse gemeenteraad stelde de PvdA de straatnamenkwestie deze week al aan de orde. Burgemeester Jos Wienen liet blijken iets te willen doen aan het gebrek aan ‘vrouwelijke’ straatnamen. “Bij nieuwe straten die verwijzen naar personen is de inzet om minimaal 50 procent van het totaal naar vrouwen te vernoemen”, antwoordde hij. In de praktijk is dat nu nog niet het geval. Zo zijn de straten in nieuwbouwwijk Vijverpark vernoemd naar componisten; allemaal mannen.