Galerij van Sterke Vrouwen !

Het Comité Internationale Vrouwendag023 vond het tijd bekende en minder bekende heldinnen in de schijnwerpers te zetten. Hierbij het resultaat: 32 vrouwen die Haarlemse vrouwen geïnspireerd en gestimuleerd hebben. 31 vrouwen op wier schouders wij nu kunnen staan. De voorgedragen vrouwen kunnen in drie tijdsperiodes geplaatst worden: 

 

Vrouwen die vóór de tweede feministische golf als voorbeeldvrouwen gezien worden: zoals Judith Leijster, Susanna Dumion en Elizabeth Scheltema.

 

Vrouwen die in de tweede feministische golf (1970-1995) in Haarlem actief waren: Elizabeth Schmitz, Cobi Schreijer, Marni Blom, Margreet van den Bos, Renie Limonard, Has Kuijpers, Pijkel Schröder, Elja Schröder, Rinia de Rooij, Maria Budel, Willemien Ruygrok.

 

Vrouwen die in het hier en nu actief zijn: Annemieke van de Wouw, Antoinette Haan, Feride Koycu, Raja Alouani, Ellen Wolff, Michelle Grothe, Ruth Nelemaat, Mariska van Zeeland, Alicia Broertjes, Anke van der Meer, Francien Lamers, Melek Metinturk, Jacky Ghijsen, Mariia Smahina, Leny van Schaik, Paula Rietveld, Rie Buursink. Omdat alle schouders belangrijk zijn, hebben we de Sterke Vrouwen in willekeurige volgorde in de galerij opgenomen.

 

Noch over de vrouwen die in de Galerij van Sterke Vrouwen zijn opgenomen, noch over de begeleidende tekst bij iedere vrouw, kan worden gediscussieerd met het Comité Internationalevrouwendag023.

 Sterke Vrouwen 2025

Noch over de vrouwen die in de Galerij van Sterke Vrouwen zijn opgenomen, noch over de begeleidende tekst bij iedere vrouw, kan worden gediscussieerd met het Comité Internationalevrouwendag023.

 

 

Gerda Kurtz (1899 -1989)


was de eerste vrouwelijke archivaris in Nederland en van 1936 tot en met 1964 gemeentearchivaris van Haarlem. Zij was het tweede vrouwelijke lid van de Hollandse Maatschappij van Wetenschappen en werd in 1938 het eerste vrouwelijke bestuurslid van de Historische Vereniging Haerlem. 
Kurtz schreef over Haarlem en het leven in het St. Elizabeth gasthuis. In 1954 publiceerde zij een studie over Kenau Simon’s dochter van Haarlem. Kurtz liet zien dat Kenau geen krijgshaftige amazone was, maar een zelfbewuste, hardwerkende zakenvrouw, die vanaf het overlijden van haar man haar scheepsbouwbedrijf met stevige hand leidde en een belangrijke bijdrage leverde aan de Haarlemse samenleving.
Kurz was dus baanbrekend en heeft haar stempel gedrukt op de geschiedenis van Haarlem, in een tijd dat dit voor vrouwen niet vanzelfsprekend was.

Cor Hamelink-Chabot (1899 –1988)

De J.J. Hamelinkstraat in Haarlem is vernoemd naar Jaap Hamelink, de leider van een verzetsgroep in de Tweede Wereldoorlog. Zijn vrouw Cor Hamelink-Chabot die eveneens een belangrijke rol in het verzet speelde, krijgt veel minder aandacht. Terwijl het Cor was die veel onderduikers in hun huis opnam als Jaap op pad was. Cor loog tegen de politie die voor haar deur stond en redde daardoor de levens van de mensen die op dat moment bij haar schuilden. Ze gaf geen krimp toen haar huis werd doorzocht (de onderduikers lagen onder de vloer). Ze werd verraden en kwam via verschillende gevangenissen in concentratiekamp Ravensbrück terecht. Toen Cor na een hele zware tijd daar uitkwam ging ze door met haar verzetswerk.
Cor Hamelink staat voor al die vrouwen die, verborgen achter de voordeur, moedig en met gevaar voor eigen leven en dat van haar gezin, mensen redden in de oorlog. Het zijn er veel, deze verzetstrijdsters, deze Sterke Vrouwen!

Sjan Bijman (1953 – 2017)


stond aan de wieg van de Haarlemse vrouwenbeweging in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Zij was een van de oprichters van het Haarlemse Vrouwenhuis. Het eerste huis aan de mr. Lottelaan werd op 13 oktober 1977 gekraakt. In 1979 werd een nieuw onderdak gevonden aan de Vrouwenstraat.
Sjan studeerde aan de Gerrit Rietveld Academie te Amsterdam (1979-1984) en ontwikkelde zich tot grafisch ontwerpster en fotografe. Sjan heeft de acties van de vrouwenbeweging vastgelegd in verschillende boeken zoals ‘Wilde Haren, de Haarlemse Vrouwenbeweging 1977-1987’. Haar foto’s zijn te vinden in Atria, kennisinstituut voor emancipatie en vrouwengeschiedenis te Amsterdam.  

Jannie Poelstra, (1952 – 2008),

 

Historica met een grote belangstelling voor Vrouwengeschiedenis en Vrouwenstudies.
Zij studeerde in 1981 af op een scriptie over dienstbodes in de tweede helft van de negentiende eeuw en promoveerde in 1996 op een studie getiteld ‘Luiden van een andere beweging. Huishoudelijke arbeid in Nederland, 1840-1920’. 

Zij woonde van 1991 tot 2003 in Haarlem en schreef in die periode het boek ‘Vrouwen aan het Spaarne, Op zoek naar nieuwe wegen’. Dit boek beschrijft 100 jaar geschiedenis van Haarlemse Vrouwen (1898-1998). Jannie heeft met dit boek Haarlemse vrouwen in de schijnwerpers gezet en aan de vergetelheid ontrukt. Zo leverde ze een belangrijke bijdrage aan de emancipatie van vrouwen. Ze spoorde aan tot verder onderzoek en vooral tot een goede archivering van bronnen van en over Haarlemse vrouwen. ‘Ze verdienen het’. Ook koppelde zij een rondwandeling aan haar publicatie, waarmee zij het Haarlemse publiek actief betrok bij dit historisch herinneringswerk.

Meryem Cimen


is sinds 2018 gemeenteraadslid (fractievoorzitter) voor D66 in Haarlem en initiatiefnemer van het unaniem aangenomen voorstel ‘Integrale Aanpak bevorderen veiligheid van vrouwen en stoppen femicide’. Meryem heeft het onderwerp geweld tegen vrouwen en femicide (de extreme vorm daarvan), op de kaart gezet. Zij laat zien dat geweld tegen vrouwen geen persoonlijk drama is, maar een maatschappelijk falen. Het vindt plaats onder alle lagen van de bevolking en moet stoppen. De gemeente, zorgverleners, sociale wijkteams, scholen en politie moeten in actie komen. Mensen moeten de rode vlaggen gaan herkennen en ervoor zorgen dat slachtoffers een hulplijn wordt aangeboden en het gevoel krijgen er niet alleen voor te staan. Door haar eigen ervaringen met geweld achter de voordeur is ze alert op signalen bij anderen en zich ervan bewust wanneer ze moet ingrijpen. Zo ondersteunt Meryem, door ontwikkeling van beleid en persoonlijke actie, vrouwen die klem zitten door (seksueel) geweld.

Claudia Zwiers


is voormalig Nederlands judoka. Zij vertegenwoordigde Nederland tweemaal bij de Olympische Spelen: in 1996 (Atlanta) en 2004 (Athene). In 1996 won Zwiers een bronzen medaille en werd zij Europees kampioen. In totaal werd Zwiers elfmaal kampioen van Nederland, een record!
Claudia is een voorbeeld voor andere vrouwen, omdat ze heeft laten zien dat de traditionele vecht- en verdedigingssport, waarbij fysieke kracht een belangrijk onderdeel is, ook een vrouwensport is.
Na haar sportcarrière was ze een periode ambassadeur van de G-judo, judo voor mensen met een beperking.
Claudia werkt bij de eenheid Noord-Nederland van de politie als docent integrale groepsvaardigheidstraining (IBT), die gericht is op fysieke en mentale weerbaarheid.
In haar vrije tijd geeft Claudia weerbaarheidstrainingen (fysiek en mentaal) aan Haarlemse vrouwen met een Turkse of Marokkaanse achtergrond.  Dit draagt bij aan de versterking van positie van vrouwen in huiselijke kring en in de openbare ruimte.          

Lilian Balit


vluchtte in 2015 met haar man en drie dochters uit Syrië naar Haarlem. Als ze in 2015 komt eten in de Wereldkeuken vraagt Lilian onmiddellijk hoe ze als vrijwilliger mee kan komen helpen. Ze kan meteen aan de slag. Met haar persoonlijkheid helpt ze niet alleen andere vrouwen met koken, maar vooral ook met raad en daad. Lilian geeft aandacht, en door haar gastvrijheid zorgt ze ervoor dat nieuwkomers zich thuis voelen bij de Wereldkeuken en langzamerhand ook in Haarlem.

Lilian is de drijvende kracht van de Wereldkeuken. Veel vluchtelingen en migrantenvrouwen in Haarlem hebben enorm veel aan haar te danken. Ook buiten haar functie in de Wereldkeuken helpt Lilian vrouwen die het moeilijk hebben. Zo levert Lilian een belangrijke bijdrage aan de emancipatie en integratie van vrouwen. Lilian is een krachtige persoonlijkheid die in de Haarlemse gemeenschap vrouwen uit diverse culturen met elkaar verbindt. Zij doet het, onopvallend, met respect en aandacht voor ieders eigen verhaal en achtergrond. ‘Een stille kracht.’

Stephanie-Joy Eerhart,  


Stephanie staat voor wilskracht en doorzettingsvermogen!  Zij beschreef haar levensverhaal in twee ontroerende en schokkende boeken.  Op haar veertiende wordt zij uit huis geplaatst. Ze gaat van woongroep naar opvanghuis, van instelling naar welzijnscentrum. Ze wordt dakloos en zwerft over straat. In haar zoektocht naar aandacht, geborgenheid en liefde verdooft ze zich met drugs. Haar zwerftocht duurt vijf jaar. Dan vindt zij de kracht om zich aan haar dakloze bestaan te ontworstelen. 
Zij werkt bij het Leger des Heils in de voorgaande jaren als leidinggevende en projectleider en studeerde in augustus 2023 af als bachelor Management in de Zorg. Nu in 2025 is zij Afdelingsmanager Regionaal Centraal Punt Ervaringskundigheid bij Leger des Heils Amsterdam.  Zij besluit om samen met haar vrouw Trudie, de Stichting Life With Joy op te gaan zetten en start met het inzamelen van spullen voor kerstpakketten. In 2024 waren het maar liefst 462 kerstpakketten voor minimagezinnen in Haarlem en omgeving. Als je het dan hebt over ZIE HAAR, dan kan je wel zeggen dat zij hen ziet die zorg nodig hebben. 

Leida Sassen,


runt samen met haar echtgenoot al 30 jaar Stomerij Sassen in Haarlem.
Zij biedt in haar bedrijf mensen een kans die aan de zijlijn van de maatschappij staan, zoals werknemers die geen Nederlands spreken, vrouwen die gevlucht zijn of een verleden van verslaving hebben.
Als voorzitter en lid van Zonta Kennemerland-Zuid heeft zij vele jaren de wereldwijde campagne ‘Orange the World’ – een strijd tegen geweld tegen vrouwen en meisjes- op de kaart gezet. Haar inzet op dit terrein heeft veel betekend voor de bescherming en empowerment van vrouwen in Haarlem.
Sinds 2015 is Leida bestuurslid van de stichting Stem in de Stad en komt vandaaruit op voor Haarlemmers die het moeilijk hebben of niet gezien of gehoord worden.  
Leida’s is een sterke vrouw die zich met niet aflatende energie en aandacht inzet voor de veiligheid van vrouwen en meisjes in Haarlem.

Barbara van Balen


Al jaren zet Barbara zich intensief in voor de Haarlemse samenleving, in het bijzonder de vrouwen. Ze zit in de Participatieraad; organiseerde Haarfijn-debatten, is coördinator van het comité Internationale Vrouwendag 023, lid van de Rooie Vrouwen en organiseert activiteiten in de Pletterij en buurtcentra. De Haarfijn-debatten gingen o.a. over: de economische en politieke positie van vrouwen; pro choice; gender gerelateerd geweld.
Als coördinator van het Comité Internationale Vrouwendag023 is zij sinds 20219 actief betrokken bij de organisatie van 8 maart vieringen. Ze bracht de samenwerking tot stand met andere politieke partijen, Rebup, Bureau Discriminatiezaken, Zonta, Soroptimisten en allochtone vrouwenorganisaties.
Haar werkwijze kenmerkt zich door volharding en bescheidenheid. Vaak opereert ze op de achtergrond, al is ze niet bang om naar voren te stappen als dit de zaak dient.
Haar inzet vergrootte het bewustzijn van vrouwen dat ze een evenredige plek verdienen in de Haarlemse samenleving.

 

Sterke Vrouwen 2024

Annette Schild

 

Annette Schild is een onvermoeibare vrijwilliger en op diverse plaatsen in Haarlem actief. Zij is onder andere lid van het bestuur van het Badhuis en vrijwilligerscoördinator.  Ze organiseert exposities, dansmiddagen voor ouderen, en een groot festival voor jong en oud. Elk jaar organiseert Annette op 8 maart Internationale Vrouwendag in het Badhuis en betrekt daarbij grote groepen vrouwen. Zij is vrijwilligerscoördinator in de Kweektuin, coach dagbesteding bij de acute dagbehandeling van het Spaarne Ziekenhuis, publieksmedewerker van de Schuur, telt de mensen die komen zwemmen bij de Houtvaart en werkt als winkelmedewerker bij Terres des Hommes. Jaarlijks organiseert ze de Pleinpicknick voor de Vijfhoek en coördineert ze, samen met Lodewijk de Ruiter, de catering van het Houtfestival.
Annette zet haar talenten en energie optimaal in voor verbinding in de Haarlemse samenleving.

Marni Blom en Renie Limonard

 

runden samen jarenlang (1984-1992) het vrouwencafé Kantje Boord, later De Ladies. Dit café werd voor vrouwen een veilige plek om andere vrouwen te ontmoeten. In de jaren tachtig werd de sfeer in cafés gedomineerd door mannen. Vrouwen die alleen naar een café gingen werden al snel lastiggevallen en voelden zich er dus niet thuis. Door de ontmoetingen in het vrouwencafé werden veel vrouwen zich bewust van de positie van vrouwen in de maatschappij.

Kantje Boord/ De Ladies heeft veel Haarlemse vrouwen een zetje gegeven om een opleiding te gaan volgen, (ander) werk te zoeken en uit de kast te komen. Ook gaven Marni en Renie veel vrouwen – dj’s, zangeressen, bands, schilders, fotografen en sprekers – een podium door een breed palet aan activiteiten te organiseren.

Elizabeth Schmitz (1938 – 2024)

 

Elizabeth Schmitz was de eerste vrouwelijke burgemeester van Haarlem (1985-1994). Het startende vrouwenemancipatiebeleid in die tijd was in goede handen bij haar. Zowel in de gemeentelijke organisatie zelf als bij politie werd dit beleid tot uitvoering gebracht. Inmiddels zijn vrouwen op alle posities in de gemeentelijke organisatie en politie te vinden. Zij was ook de motor achter het raadsbrede vrouwenoverleg in de gemeenteraad. Elizabeth Schmitz leverde daarmee niet alleen een actieve bijdrage aan de emancipatie van Haarlemse vrouwen, maar was als vrouwelijke politicus ook een rolmodel voor veel Haarlemse vrouwen en meiden.

 

 

Cobi Schreijer (1922-2005)

 

Zangeres, liedjesschrijfster en inspirator voor vrouwen om nieuwe wegen te bewandelen.

Cobi was een rebelse meid met een stem als een klok. Vanaf begin jaren zeventig was ze actief in de vrouwenbeweging. Vooral door strijdliederen te verzamelen, te schrijven en te zingen. Het onvergetelijke lied ‘Er is een land waar vrouwen willen wonen’ van Joke Smit, zette ze op de plaat en was zo succesvol dat het door heel Nederland te horen was.

 

In de jaren zestig leidde ze in Haarlem de troubadours- en folkclub De Waag, waar ze beginnende zangeressen een podium bood. Zij nam het voortouw in Haarlem in de tweede feministische golf. Voor emanciperende vrouwen stelde zij in 1977 het liedboek Sansevieria samen. En ze toonde aan dat muziek heel belangrijk is voor het verspreiden van ideeën.

 

Raja Alouani


is in 1971 geboren in Haarlem. Haar vader en moeder waren hier een van de eerste Marokkaanse gastarbeiders. Raja heeft een groot sociaal hart, waarbij zij altijd oog heeft voor de meest kwetsbaren in onze samenleving. Ze is stichter en de drijvende kracht achter Zohor, een zelforganisatie die als doel heeft de participatie van Marokkaanse en Arabische vrouwen in de Nederlandse Samenleving te bevorderen. Raja is een echte verbinder in de Haarlemse samenleving die verschillende groepen vrouwen bij elkaar betrekt. Zo organiseert Zohor reizen met een groep Marokkaanse en Nederlandse vrouwen naar Marokko. De reizen zijn er op gericht meer van elkaars cultuur en achtergronden te leren. Raja is geridderd vanwege haar beeldbepalende lokale rol in het realiseren van een leefbare samenleving. Ze is voor veel Haarlemse vrouwen een rolmodel.

 

 

Susanna Dumion (1713-1818)

 

Zij leefde het eerste deel van haar lange leven in slavernij in Suriname. Daarna kwam ze als bediende van een rijke weduwe en plantage-eigenaar naar Amsterdam. Dumion was dus een van de honderden Afro-Caribische mensen die in de achttiende eeuw in slavernij naar Amsterdam kwamen. Formeel bestond in Amsterdam geen slavernij, toch werd in de praktijk lang niet iedereen bij aankomst in de stad automatisch vrij. Dumion verhuisde na het overlijden van haar bazin naar Haarlem waar ze tot haar dood in de Kleine Houtstraat woonde. Ze ligt begraven in de Sint Bavokerk. In de collectie van het Teylers Museum is bijgaand portret van haar te vinden. Susanna Dumion staat symbool voor alle vrouwen die tot slaaf gemaakt zijn en een leven in vrijheid verdienen.

Judith Leyster (1609 -1660)

 

Zij is misschien wel de bekendste vrouwelijke Haarlemse kunstenaar en leefde in de zeventiende eeuw, een tijd waarin mannen de dienst uitmaakten. Judith maakte portretten, stillevens en stukken uit het dagelijks leven. Haar manier van schilderen had een losse stijl en was vernieuwend voor die tijd.

 

Haar zelfportret was toen (en ook nu nog) het toonbeeld van assertiviteit, ook omdat ze dit portret gebruikte als visitekaart! Zij werd als eerste vrouw erkend als ‘meester schilder’ door een schildersgilde. In 1633 werd zij als enige vrouw opgenomen in het Haarlems Lucasgilde. Na haar huwelijk richtte zij zich op natuurstudies en stillevens. Zij vestigde zich als zelfstandig schilderes met een eigen atelier en eigen personeel. Ze schilderde niet alleen in opdracht maar maakte ook vrij werk.

 

Karakteristiek was ook haar voorkeur voor travestieën: verklede meisjes die voor (pret makende) jongens speelden.

Willemien Ruygrok

 

strijdt al haar hele leven tegen onrecht en voor vrouwen- en homorechten. Ze is actief bij veel maatschappelijke organisaties.

Na haar studie antropologie en de sociale academie, kwam zij in de activistische jaren 70 terecht in de politiek en werd lid van het landelijke bestuur van de PvdA. Haar portefeuille werd de strijd tegen de onderdrukking van vrouwen en homo’s.

Ook zette Willemien zich actief in voor statushouders. Het begon met de 500 vluchtelingen die indertijd in de Koepel in Haarlem werden gehuisvest. Zij organiseerde samen met anderen een goed welkom voor de nieuwe inwoners. Ze richtte de stichting Mozaïek op, die zich beijvert voor de integratie van statushouders in de samenleving.

Willemien inspireert en jaagt aan. Veel vrouwen zijn in beweging gekomen door haar inzet en energie.

Anke van der Meer
heeft er in 2023 voor gezorgd dat in fotogalerie De Gang (Grote Houtstraat, Haarlem) steeds tentoonstellingen van vrouwelijke fotografen te zien waren. Maar nog belangrijker is de fotodocumentaire die ze maakte. Een jaar lang volgde ze drie vrouwelijke vluchtelingen uit Oekraïne. Door haar foto’s laat ze de kracht van deze vrouwen zien. Ze brengt in beeld hoe ze gevlucht zijn en zich nu in Nederland handhaven. Van Kharkiv naar Heemstede.

 

Elizabeth Scheltema-Conradi (1899-1972)

 

wordt in 1958 tot de  eerste vrouwelijke wethouder in Haarlem  benoemd. Ze is dan al meer dan 27 jaar onafgebroken lid van de Haarlemse gemeenteraad geweest voor de VVD. Haar maatschappelijke betrokkenheid blijkt uit het groot aantal

functies die zij bekleedde in verschillende commissies, organisaties en besturen. Als Soroptimist zette zij zich in om de rechten, de positie en het leven van meisjes en vrouwen te verbeteren.

 

In de gemeenteraad heeft zij zich onder meer ingezet voor meer zeggenschap voor vrouwen op het volkshuisvestingsbeleid en de woningbouwverenigingen. Zij pleitte voor het bouwen van goedkope flatwoningen voor alleenstaande werkende vrouwen.

 

Margreet van den Bos

 

was in de jaren zeventig en tachtig zeer actief in de Haarlemse vrouwenbeweging. Samen met een groep vrouwen zet ze het Vrouwenhuis op. Ze gaf timmercursussen en cursussen fietsreparatie. Ze organiseerde acties tegen seksueel geweld en voor veiligheid op straat.

In 2015, toen de grote stroom vluchtelingen naar Nederland kwam en in Haarlem ontvangen werd in de Koepel, kwam Margreet meteen in actie. Samen met Marni Blom, zorgde zij ervoor dat de vrouwen een warm welkom kregen en zich veilig voelden in hun nieuwe omgeving. Zij gingen met elkaar koken, eten en maakten hen wegwijs in Haarlem. Zo gaven ze bijvoorbeeld fietslessen en hielpen met het invullen van formulieren.

 

 

Mariia Smahina

 

is een echte ‘selfmade woman’. Vijf jaar geleden verhuisde ze van Oekraïne naar Nederland en stond voor de uitdaging om haar plek te vinden en een beroep te zoeken in een nieuw land. Ze spaarde voor haar droom, volgde opleidingen en kocht de benodigde apparatuur om nagelstyliste te worden. Vandaag heeft Mariia honderden tevreden klanten en runt ze haar eigen schoonheidssalon in Haarlem, waar ze meerdere rollen tegelijk vervult: salonmanager, nagelstyliste en instructeur. Ze helpt nieuwkomers in Haarlem om een nieuw beroep te leren en werk te vinden. Ze heeft al tientallen vrouwen opgeleid en vijf van hen in haar salon aan het werk gezet. Mariia creëert een gezellige ruimte waar Oekraïense, Russische en Wit-Russische vrouwen vreedzaam onder één dak kunnen samenwerken. En tot slot maakt Mariia’s bedrijf de vrouwen van Haarlem mooier en gelukkiger.

 

 

Has Kuypers

 

was in de jaren tachtig van de vorige eeuw lid van de emancipatiecommissie van de gemeente Haarlem. Als emancipatiewerker voor MVM (man-vrouw-maatschappij) in Haarlem organiseerde Has thema-avonden, gericht op de bewustwording van de positie van de vrouw in de maatschappij. Ook werd er informatie gegeven over tweedekansonderwijs voor vrouwen. Veel vrouwen zijn zo op weg geholpen en hebben via VOS-cursussen en moedermavo’s een mbo- of hbo-opleiding kunnen volgen.

Later maakte Has een carrière switch. Ze volgde een opleiding tot huisschilder (de avond LTS) en begon een schildersbedrijf. 

Has heeft veel vrouwen gestimuleerd om een tweede kans te pakken, tweedekansonderwijs te volgen, een vak te leren en dat vak uit te gaan oefenen. Ze vervulde een voorbeeldrol en was mentor en begeleider.

Ruth Nelemaat

 

heeft veel betekend voor vrouwen en vluchtelingen in Haarlem. 

Ze was en is actief om het recht op abortus te beschermen en zette zich in voor vroeg-signalering van schuldenproblematiek. Zij kwam in actie voor huisvesting van problematische drugsgebruikers en was adviseur (coach /trainer) van 50+ werkzoekenden bij het vinden van een baan en het vergroten van hun zelfvertrouwen. Recent heeft ze veel gedaan voor de vluchtelingenopvang in Haarlem.


Het woord ‘empoweren’ is misschien wat uit de mode geraakt, maar toch is dat waar Ruth Nelemaat in uitblinkt. Bijzonder is de manier waarop zij dit doet: gelijkwaardig, vriendelijk, vrolijk, kordaat, trouw, respectvol en lief. Haar inzet heeft een grote impact gehad op de vrouwen (maar ook mannen) die zij gesteund heeft.

 

Antoinette Haan

 

zet zich sinds februari 2022, de datum van de inval van Rusland, via Haarlem4Ukraine, onvermoeibaar in voor de groep Oekraïense vrouwen.

Aanvankelijk door wekelijks te wandelen met mensen die gevlucht waren. Inmiddels zijn we 2 jaar verder en is er op de wereld zoveel ellende dat de oorlog in Oekraïne allang geen voorpaginanieuws meer is. Maar Antoinette gaat door. Met haar inzet zorgt zij ervoor dat deze groep vrouwen niet vergeten wordt. Door het organiseren van concerten, een fototentoonstelling en debatten in de Pletterij blijven deze vrouwen in het nieuws en kunnen hun verhalen verteld worden. Zij organiseert nog steeds de wekelijkse wandelingen, die Oekraïners en Haarlemmers met elkaar verbinden.

Vrouwen als Antoinette zorgen voor hoop.

Rinia de Rooij-Jordan (1941-1992)


was de eerste zwarte vrouw in de Haarlemse gemeenteraad. Ze zat van 1986-1990 in de Raad voor de PvdA.  

Rinia kwam in 1963 vanuit Suriname naar Nederland. Ze ging naar de Sociale Academie en werd maatschappelijk werkster. Al op jonge leeftijd zette ze zich in om de positie van zwarte vrouwen te verbeteren. Ze adviseerde vrouwen van kleur om zich te verenigen en te organiseren. ‘Als je niet gezien en gehoord wordt, besta je niet in deze maatschappij’, was haar boodschap. Ze organiseerde politieke bijeenkomsten, scholing en bewustwording. Ze hamerde er ook bij vrouwen van Turkse en Marokkaanse afkomst om gebruik te maken van hun stemrecht.
Rinia was actief bij verschillende organisaties, zoals de Stichting Belangenbehartiging Surinaamse Vrouwen, Landelijke Federatie Surinaamse Vrouwen Zaken, Buitenlands Vrouwen Centrum ‘Sjila’, Caraïbische Moedergroep Haarlem.

 

 

Mariska van Zeeland

 

is een voorbeeld en rolmodel voor vrouwen in Haarlem omdat zij zich al jaren als vrijwilliger inzet op diverse terreinen. Zo is zij vrijwilliger bij het Broederhuis en verzorgt een ochtendkoffie voor mensen uit de buurt. Elke maandagochtend staat zij als vrijwilliger in de winkel van het Reinaldahuis. Al 15 jaar werkt ze bij de speeltuin de Papegaai. Zij is een steun en toeverlaat voor mensen met kinderen die van een minimuminkomen moeten rondkomen en verzorgt de verkoop van tweedehands kleding in de speeltuin. Zij is elke dag bereid om gezinnen te helpen en zorgt voor culturele en intergenerationele diversiteit.
Door haar activiteiten komen mensen met elkaar in aanraking en gaan ze de dialoog met elkaar aan. Dit leidt tot saamhorigheid.

 

 

Mariska de Jong

 

Mariska de Jong, 
is begrafenisondernemer, beheerder van culinair historisch erfgoed, expert in Marron rouwrituelen en promotor van Keti Koti. Ze maakt het cultureel erfgoed zichtbaar en versterkt niet alleen het zelfbewustzijn van vrouwen met een Surinaamse achtergrond, maar ook van vrouwen in het algemeen. Zij laat aan vrouwen zien wat ze betekenen, hoe ze geworteld zijn in hun cultuur en verbonden zijn aan hun voorouders. Pas als vrouwen dat beseffen, kunnen ze ook zelfbewust leven binnen andere culturen.  Mariska laat zien hoe je dat kunt doen en leeft het voor. Mariska heeft ervoor gezorgd dat er aandacht kwam voor de rustplek van Susanna Dumion die ligt begraven in de Sint Bavokerk in Haarlem.
Mariska staat voor rechtvaardigheid en gelijke rechten en stimuleert vrouwen om daarvoor op te komen. Vandaar haar oproep aan vrouwen: ‘Vrouw, kijk hoe mooi je bent. Wees zelfbewust, doe wat je belangrijk vindt en laat je kracht zien.’
 

Annemieke van der Wouw

 

Nadat haar dochter, Anne-Bo, in 2019 plotseling overlijdt, richt Annemieke de stichting Anne-Bo op. Daarmee wil Annemieke bereiken dat uit een tragische gebeurtenis iets moois ontstaat.

De stichting richt zich op meiden die willen studeren maar van huis uit niet de steun, het netwerk of de middelen hebben om hun dromen waar te maken. Het gaat om meiden uit gezinnen waar niet eerder iemand ging studeren, meiden met een migratieachtergrond, vluchtelingen of meiden uit gezinnen met weinig financiële middelen.

 

Stichting Anne-Bo (www.stichtinganne-bo.nl) streeft naar kansengelijkheid. Zij helpt meiden die dromen hebben om deze dromen waar te maken en hun doel te bereiken.

 

 

Alicia Broerse

 

werkt al meer dan 6 jaar als peuterjuf bij Hero Kinderdag peuterspeelzaal. Ze heeft expertise in Voor-en Vroegschoolse (VVE) educatie. Naast haar werk als peuterjuf, helpt ze moeders en gezinnen die een taalachterstand hebben. Daarmee levert ze een bijdrage aan verlichting van de taalproblematiek in Haarlem.

 

Maria Budel

 

kwam in de jaren zeventig in Haarlem terecht. Ze raakte er betrokken bij de vrouwenbeweging en heeft samen met anderen timmercursussen en cursussen fietsreparatie gegeven in het Vrouwenhuis (Vrouwenstraat Haarlem 1979-1984).
Ze was opgeleid als verpleegkundige maar liet zich omscholen tot aannemer. Zo werd zij de eerste vrouw in Haarlem met een eigen bouwbedrijf. Dat werk heeft zij tot aan haar pensioen in 2013 gedaan. Zij heeft veel Haarlemse vrouwen laten zien dat een technisch en lichamelijk beroep ook voor vrouwen is weggelegd. Zij was een inspirerend rolmodel. Inmiddels is Maria weer terugverhuisd naar het oosten van het land.

 

 

Michelle Grothe


is actief voor veel vrouwen in en rondom Haarlem. Bijzonder omdat haar eigen jeugd verre van rooskleurig was. Haar moeder overleed toen Michelle 16 was, haar vader was buiten beeld. Ze weet uit eigen ervaring wat agressie, armoede en verwaarlozing is. Zo regelt ze alles voor een vrouw in een scootmobiel. Ze zorgt ervoor dat ze eten krijgt en geeft mentale support. Voor haar 82-jarige buurvrouw is ze een klankbord. Niet voor niets noemt deze buurvrouw haar ‘een engel’. Ook is ze al bijna 2 jaar de steun en toeverlaat van een Oekraïense vrouw die intensieve medische zorg nodig heeft. Ze steunt Oekraïense vrouwen in de Dennenheuvel in Bloemendaal en heeft voor Stichting Zonta hand- en spandiensten uitgevoerd.
Michelle inspireert en steunt veel vrouwen in haar omgeving. Ze is een luisterend oor, zet je in je kracht met motiverende gesprekken en heeft veel Haarlemse vrouwen met elkaar verbonden.

Pijkel Schröder (1934-2000)

 

geboren en gestorven in Haarlem, was de eerste betaalde voorzitster van het Vrouwencontact, later ‘de Rooie Vrouwen’ van de PvdA. Onder haar leiding streden de Rooie Vrouwen voor meer politieke invloed en een betere (arbeids)positie voor vrouwen. De Rooie Vrouwen verzetten zich in 1976 actief tegen de sluiting van abortuskliniek Bloemenhove in Heemstede.

 

Schröder was voorstander van de invoering van de vijfurige werkdag. Maar over dat punt bereikten de Rooie Vrouwen geen consensus. Wel lukte het om in 1979 nieuwe afspraken te maken over het percentage vrouwen in partijfuncties.

 

 

 

Elja Schröder

 

werkte van 1980 tot 1996 als docent Nederlands in het volwassenenonderwijs. Haar leerlingen op de Moedermavo waren grotendeels ‘tweedekansers’: slimme vrouwen die zich graag wilden ontwikkelen maar als jong meisje niet ‘door mochten leren’. Elja motiveerde en inspireerde hen om verder te studeren, onafhankelijker (van hun echtgenoot) te worden en een zelfstandig leven op te bouwen.

 

Vanaf de jaren ‘70 was Elja actief in de vrouwenbeweging. Ze was lid van Man-Vrouw-Maatschappij en van de Rooie Vrouwen. Ze verzorgde ook VOS-cursussen (Vrouwen oriënteren zich op de samenleving), en VLAM-cursussen (Vrouwen leren elkaar actief meedoen). Ze deed mee aan demonstraties voor vrije abortus en aan de bezetting van de Bloemenhovekliniek toen minister van Agt die wilde sluiten. Ze was een stamgast van het eerste vrouwencafé in Haarlem: Kantje Boord.

Francien Lamers-Winkelman

 

Woont in Haarlem en zet zich al haar hele leven in voor de bestrijding van Kindermishandeling en geweld tegen vrouwen. De laatste jaren voor haar pensioen zelfs als Professor aan de VU. Ze heeft aan de wieg gestaan van de oprichting van een interdisciplinair centrum voor het signaleren en aanpakken van huiselijk geweld in Hoofddorp (dat helaas weer werd gesloten bij gebrek aan sturing). Ze heeft (bijna) overal ter wereld cursussen gegeven over dit onderwerp.

 

Melek Metinturk  


zet zich al meer dan 40 jaar in voor haar omgeving en voor Haarlem. Momenteel heeft zij wekelijks een vrouwengroep (22 vrouwen) die elkaar ontmoeten in Huis van de Wijk da Vinci. Melek nodigt steeds andere gasten uit. Zo is Spaarnelanden al eens langsgekomen om te vertellen hoe je afval kunt scheiden. De dementiekaravaan gaf uitleg over het haperende brein en de hulpverleningsmogelijkheden.

 

Binnenkort gaan de dames een EHBO-cursus volgen. Melek wil haar achterban empoweren. Dat lukt haar aardig. Zo enthousiasmeert zij lezingen te volgen en musea te bezoeken.

Melek zorgt ervoor dat vrouwen het huis uitkomen. Dat is zeer waardevol en een belangrijke bijdrage aan de emancipatie.

Ellen Wolff


is kunstenares en beeldhouwster. Ellen volgde een opleiding tot verpleegkundige en is later in de kunst terechtgekomen. Zij heeft zich sterk gemaakt voor de vrouwelijke kunstenaars in Haarlem en is voorzitter van Kunst zij ons Doel.

 

Zij heeft veel exposities georganiseerd, met name ter gelegenheid van het 200-jarig jubileum van deze stichting in 2022 op 16 locaties in Haarlem.

Leny van Schaik,
dè Haarlemse koordirigente, die aan veel vrouwen een stem heeft gegeven. Wie ooit met Leny gezongen heeft, bij één van haar vele publieke optredens was, haar koren, sing-in’s en workshops volgde, raakte direct enthousiast. In 1989 richtte ze het Knipkaartkoor op, een initiatief dat veel navolging kreeg. Beroemd is haar bemoeienis met de filmmuziek van Paradise Road, waarin zij als musical director benoemd was (en leden van haar vrouwenkoor Malle Babbe mochten figureren). Ze leidde opzienbarende openbare optredens, zoals op de Grote Markt bij de inhuldiging van schaatser Yvonne van Gennip en bij het kennismakingsbezoek van Willem Alexander en Maxima. Leny kreeg duizenden mensen zover dat ze zingend hun stem lieten horen.

 

Paula Rietveld


is sinds 1990 actief in het Haarlemse welzijn voor vrouwen en het opkomen voor hun rechten. Paula heeft door haar zorgzaamheid, haar inlevingsvermogen en daadkracht een grote groep vrouwen weten te bereiken, te ondersteunen en zich laten ontwikkelen.   

 

Ze heeft verschillende activiteiten georganiseerd om de bewustwording van de vrouw en de samenleving waarin ze leeft wakker te schudden.  Denk daarbij aan economische zelfstandigheid, assertiviteit, ontwikkeling, ontmoeting, opkomen voor jezelf als vrouw, seksualiteit, huiselijk geweld, rolpatronen, leren omgaan met geld, gezondheid etc.  Veel vrouwen met een niet-Nederlandse achtergrond hebben van haar inspanningen geprofiteerd, zijn mobieler, taalvaardiger en zelfstandiger geworden.

 

Paula heeft het voor elkaar gekregen om Moedercentrum Noor in Noord te ontwikkelen en ondersteunde, samen met Ria Buursink, de opzet en uitbouw van de vereniging ‘Hand in Hand’ in Haarlem Noord.

 

Rie Buursink 

kreeg van huis uit al de boodschap dat mannen en vrouwen gelijk zijn. In haar verdere leven was (en is) gelijkwaardigheid iets vanzelfsprekend.
Ze werkte altijd in het sociale domein en richtte zich in het bijzonder op moeder en kind, jongeren en vrouwen in het algemeen.

Rie heeft zich ingezet om de zelfredzaamheid van vrouwen te vergroten, hen bewust te maken van eigen krachten en kwaliteiten en hen te stimuleren zich verder te ontwikkelen. Op haar 60e stopte ze met werken maar niet met zich in te zetten voor de emancipatie van vrouwen. Zo hielp ze, samen met Paula Rietveld, bij de opzet van de vereniging Hand in Hand in Haarlem Noord.

Door haar inzet zijn vrouwen zelfredzamer geworden en weten beter de weg te vinden naar de juiste (hulp)instantie.  

 

Jacky Ghijsen


krijgt al op jonge leeftijd kanker en wordt op 25jarige leeftijd nog een tweede keer door kanker getroffen. Ze wordt voor een zware keuze gesteld: opgeven of zeer zware behandelingen ondergaan. Ze kiest voor het laatste. Sindsdien gaat Jacky door het leven met een verminkt gezicht: zien, praten en eten gaan moeilijk en veel dagelijkse bezigheden zijn niet vanzelfsprekend. Vanaf 2017 schildert ze: met links een vergrootglas in de hand en rechts het penseel.

 

Ze wil haar levenservaring inzetten en anderen inspireren en aanmoedigen om buiten gebaande paden te gaan. Jacky heeft op verschillende locaties in Haarlem geëxposeerd en daarmee veel Haarlemmers geïnspireerd en gemotiveerd om bij tegenslagen te knokken en niet de moed op te geven.

 

Feride Koycu


doet, naast haar werk, al jarenlang vrijwilligerswerk. Onder meer als tolk en als mantelzorger van haar moeder; ze brengt preventieve huisbezoeken en is inburgeringsambassadeur bij de gemeente Haarlem. Feride is een bruggenbouwer en verbinder. Ze heeft veel vrouwen zelfredzamer gemaakt en is een vraagbaak voor migrantenvrouwen omdat zij een vertrouwd gezicht is en makkelijk benaderbaar. Feride signaleert vaak eerder dan anderen dat mensen vastlopen in het oerwoud aan regels (bureaucratie) en gaat niet zelden mee naar instanties om zaken op te lossen. Zij heeft vele vrouwen geholpen uit hun isolement te komen door ontmoetingen te organiseren. Door haar inzet zijn vrouwen zelfbewuster geworden en zich gaan ontwikkelen. Sommigen begonnen met een opleiding of Nederlandse lessen en een aantal werd vrijwilliger. Voor hen en anderen is Feride een belangrijk rolmodel.